İngiltere’de Temyiz Mahkemesi, 2015’te IŞİD’e katılmak için İngiltere’den Suriye’ye giden Şamima Begüm’ün İngiliz vatandaşlığından çıkarılmasını yasaya uygun buldu.
Bugün 24 yaşında olan Begüm, IŞİD’lilerin eşleri ve çocuklarına da ev sahipliği yapan Suriye’deki Roj kampında bulunuyor ve bir süredir İngiliz vatandaşlığını geri alıp ülkeye dönebilmek için hukuki mücadele veriyor.
“Ulusal güvenlik riski” olarak görüldüğü için 2019’da İngiliz vatandaşlığı iptal edilen Begüm, geçtiğimiz yıl Şubat ayında açtığı davayı da kaybetmişti.
Begüm, 2015’te 15 yaşındayken IŞİD’e katılmak için İngiltere’nin başkenti Londra’dan yola çıkarak, Türkiye üzerinden Suriye’ye gitmişti.
Begüm ve iki kız arkadaşı, İstanbul Esenler Otogarı’nda kendilerini Suriye’de IŞİD’in kontrolündeki bölgelere sokacak olan ve aslında Kanada ajanı olduğu ortaya çıkan Muhammed Al Raşid’le buluşmuşlardı.
Suriye’de üç yıl boyunca bir Hollanda vatandaşıyla evli kalan Begüm, 2019’da ülkedeki bir kampta dokuz aylık hamileyken bulunmuştu.
Begüm’ün Suriye’de doğurduğu üç çocuğu da ölmüştü.
IŞİD’in yenilgiye uğratılmasının ardından pişmanlığını açıklayan Begüm, “İngiltere’ye terörle mücadelede yardım etmek istediğini” söylemişti.
Temyiz Mahkemesi’nin kararıyla Şamima Begüm’ün Suriye’den İngiltere’ye dönüşünün önü kapanmış oldu.
Mahkemenin kararını açıklayan Yargıç Sue Carr, “Bizim tek görevimiz, vatandaşlıktan çıkarılma kararının yasaya uygun olup olmadığını belirlemek. Bunun yasaya aykırı olmadığı sonucuna vardık. Dava düşmüştür” dedi.
Kararda, “Begüm’ün başkalarından etkilenmiş ve yönlendirilmiş olabileceği ancak yine de Suriye’ye gitmek ve IŞİD’e katılmak doğrultusunda hesaplanmış bir karar verdiği” kaydedildi.
Kararın ardından Şamima Begüm’ün avukatı Daniel Furner, “Begüm güvenle ülkeye dönene ve adalete kavuşana kadar mücadeleyi bırakmayacaklarını” söyledi.
Avukatları, “Begüm’ün insan kaçakçılığı mağduru olduğunun İçişleri Bakanlığı tarafından hesaba katılmadığını” savunuyordu.
Öte yandan Begüm’ün hiçbir ülkenin vatandaşı olmaması da avukatlarının savunma dayanaklarından birisi oldu.
Uluslararası hukuka göre bir devletin bir kişiyi vatandaşlıktan çıkarabilmesi için, o kişinin en az bir ülkenin daha vatandaşı olması gerekiyor.
Begüm vatandaşlıktan çıkarılma kararıyla vatansız kaldığını ve bunun hukuka aykırı olduğunu söylüyor.
İngiltere hükümetine göre, Begüm doğum yoluyla Bangladeş vatandaşı olmuştu.
Bangladeş Dışişleri Bakanlığı ise geçen yıl Begüm’ün Bangladeş vatandaşı olmadığını açıklamıştı.
‘Yapabileceğim tek şey ikinci bir şans istemek’
Şamima Begüm, 2019’da Suriye’deki kampta bulunduktan sonra, birçok haberin ve belgeselin de konusu oldu. Begüm’e benzer şekilde IŞİD’e katılmak için ülkelerini terk edenlerin çoğu, geride bıraktıkları vatandaşlıklarını bir daha elde edemedi.
2021’de BBC’ye konuşan Begüm, Suriye’de bir kampta “çürümek” yerine topluma fayda sağlayabileceğini belirtmişti.
Begüm BBC muhabiri Josh Baker’ın “Dünya çapında soykırımlar ve cinayetler işleyen bir grubun parçası olmak sizi nasıl hissettiriyor?” sorusuna “Kendimden nefret etmeme yol açıyor” diye yanıt verdi.
“Bazı insanların ne yaparsam yapayım değiştiğime ve yardım istediğime inanmayacağını biliyorum” diyen Begüm, şöyle konuşmuştu:
“Fakat kalplerinde azıcık merhamet, şefkat ve empati olanlara sesleniyorum: Yüreğimin tüm derinliğiyle söylüyorum ki, Suriye’ye adımımı attığım andan itibaren aldığım her karardan çok pişmanım ve hayatımın geri kalanında bununla yaşayacağım.
“Kimse benim kadar kendinden nefret edemez. Yapabileceğim tek şey özür dileyip ikinci bir şans istemek.”
